Лола Абдуллаева – замонавий табобат соҳасида камёб мутахассислик эгаси

У пенсия ёшида бўлса ҳам, нозик жарроҳлик йўналишида ҳамон беморларга ёрдам бериб келмоқда.

Ўш шаҳри ва умуман Қирғизистон жанубида қандли диабет билан оғриган беморларга жарроҳлик амалиёти зарур бўлиб қолса, Лола Абдуллаевани қидириб қолишади. У нафақат қўли енгил шифокор, балки сўзи билан ҳам даволайдиган нажот фариштаси кабидир. У оқ халатда беморлари олдига кириб келар экан, оғриқдан инграётганлар хасталарнинг ҳам юзларига табассум югуради.

Жалолобод шаҳри турғуни Ханифа Юсупова ҳам 6 йилдан буён қанд диабети билан оғрийди. Оёғига чиққан ярадан аҳволи ёмонлашгач, Лола опага операция қилдириш мақсадида Ўшга келган.

“Лола опани эшитиб, Жалолободдан келдим. Тасаввур қилганимдан ҳам бошқача экан. Қўли енгил, тили билан ҳам одамларнинг дардига даво бўларкан. Бемор ширин сўзни эшитганда касалини унутади.  Якшанба, дам олиш куни ҳам келиб, биздан хабар олиб кетади. Айниқса мени яшаб кетсин деб, қўлидан келганча ҳаракат қилмоқда”, – дейди жалолободлик аёл.

Шифокор опанинг қўлидан даво топишга интилганлар орасида Искандар Олимов ҳам бор. У 2016-йилда оёқ бармоғидан айрилган. Шундан буён Лола опанинг назоратида туради.

“Юк машинасида узоқ йўлга сафар қилардим. Узун йўлларда туну кун пойафзалда юришим оқибатида бош бармоғимда қорасон аниқланди. Касалхонада Лола опа жарроҳлик амалиётини ўтказди. Шундан буён келиб, кўриниб тураман. Ўзимда ўзгариш сезган заҳотим, тунми, кунми фарқи йўқ, қўнғироқ қилсам, дарҳол жавоб бериб, маслаҳатларини айтади”, – дейди Искандар ака.

Лола Абдуллаеванинг бу каби беморлари жуда кўп. Чунки у жарроҳликнинг ҳам жуда нозик йўналишида ишлайди. Қанд диабети билан жабрланган беморлардаги суяк емирилишига қарши операцияларни ҳам амалга оширади.

Қаҳрамонимиз Ўш вилоятлараро клиник шифохонасининг жарроҳлик бўлимида 40 йилдан буён фаолият юритиб келмоқда. Ҳозирда нафақа ёшига етган бўлса ҳам, айнан нозик жарроҳлик йўналишида беморларга ёрдам бериб келмоқда.

Асли зиёлилар оиласида туғилган Лола опанинг таъкидлашича, ота-онаси томонидан унинг шифокор бўлишига ҳеч қандай қаршиликлар бўлмаган. Аксинча, уни қўллаб-қувватлашган.

“Бу даражага эришишим учун кўп поғоналарни босиб ўтишимга тўғри келган. Отам шифокор бўлгани учун, унинг ортидан яхши гаплар, миннатдорчиликларни эшитганимизда ҳавас қилардим. Болалигимда ўйинчоқ ўйнасам, албатта докторлар ўйинини ўйнардим. Балки ўшанда Оллоҳ дилимга солганми…

Мен мактабни битириб ўқишга кирадиган йиллар, қизларни камдан-кам ўқитишар эди.  Айниқса, тиббиёт соҳасида 6 йил ўқишга қиз болага нима бор, деган сўзлар бўларди. Лекин бизнинг оилада бундай фикр йўқ эди. Катта отамиз тушуниб, бизга рухсат берган.

Аммо жамиятимизда, айниқса, олий ўқув юртига киришимда, сен ўзбек қизи экансан, 6 йил ўқитишмайди. Эртага турмушга чиқсанг, ўқишинг ҳам, ишинг ҳам қолиб кетади, деган фикрларни билдиришган. Лекин характеримдаги қайсарлик, кўзлаган мақсадимга етиш учун астойдил курашишимни кўрганидан кейин, университет ректорати имзо чекиб берган”, – дейди қаҳрамонимиз ёшлик даврларини хотирлаб.

Фрунзедаги (Бишкек) тиббиёт олийгоҳини тамомлаганидан кейин, 1979-йилда Ўшга йўлланма билан келган Лолахон янги очилган вилоят касалхонасининг “Ўпка, қон томирлари” бўлимига шифокор сифатида ишга жойлашади.

“Вақтлар ўтиб, қанд диабети касали билан жабрланганлар кўпайиб борди, бугунги кунда ушбу касаллик ҳатто “ёшариб” бормоқда. Натижада беморларда диабет орқали суяк емирилишлари ва уларга жарроҳлик амалиётини ўташ зарурати пайдо бўлди. Шифокор устозларнинг маслаҳати билан мен шу йўналишга ўтдим”, – дейди Лола опа.

Кейинчалик турмуш ўртоғи ҳам унинг фаолиятини тўғри қабул қилиб, ҳаётда унга кўмак кўрсатиб келган. Лола опанинг айтишича, аёл киши учун жарроҳ бўлиш осон эмас. Чунки хастага шошилинч ёрдам керак бўлганда, жарроҳни кун-тун, дам олиш куни демай, ишга чақиришаверади. Аёл кишининг эса оилада иши кўп. Шу сабабдан оила ташвишлари билан ишни бир қолипда олиб кетиш унинг учун осон кечмаган.

“Фарзандларим ёш пайтида оғриб қоларди. Уларга қарагани вақтим бўлмасди. Чунки менга ўз ҳаётини ишониб топширган беморлар бор. Уларга ёрдамга шошиб, оиладаги қувончли кунларни ўтказиб юборган вақтлар ҳам бўлган. Аёлларда ҳиссиётга берилиш ҳолати тез бўлади. Жарроҳликда эса совуққонлик талаб этилади. Демак, хиссиётларимни жиловлай олишим керак, деган шиор билан яшадим. Лекин беморларим билан биргаликда суюнса суюниб, дард чекса ачиниб, далда бўлишга ҳаракат қилиб келмоқдаман”, – дейди у.

Қаҳрамонимизнинг бугунги кунда икки нафар ўғил ва келинлари, набиралари бор. Тўнғич келини Дилноза ҳам шифокор – физиотерапевт. У қайнонасининг уни қидириб юриб, топганини айтади кулиб.

“Қайнона-келиннинг битта касбда бўлиши яхши экан. Кўп нарсани булардан ўргандим. Ишимдаги камчиликларни кузатиб, ўз маслаҳатларини берарди. Касбда талабчан, лекин уйда бундай эмас. Ҳамма нарсани ўзимизга мустақил қўйган. Аёл кишининг оиладаги эр, фарзанд, ҳаёт ташвишларига бўлган масъулиятининг ҳаммасини мен шу онамда кўрдим. Доим унга ўхшашга ҳаракат қиламан”, – дейди келини Дилноза.

Лола опа ўзидан шогирд қолдиришни хоҳлайди. Аммо олийгоҳни тамомлаган ёш шифокорлар орасида унинг изидан бориб, қанд диабетига чалинганларга зарур пайтда жарроҳлик амалиётини ўтайдиган номзодлар чиқмаётганидан афсусда.

“Аёл шифокорни, жарроҳни қидириб келишади. Шундай вақтда асабларим дош бера олмай қолади. Ўзингиз қизингизни, келинингизни, аёлингизни ўқитдингизми, халқ хизмати учун тайёрладингизми деб [койийман]. Ахир жамиятга аёл шифокорлар керакку! Ўқиган бўлса ҳам ишлатишмайди. Шу ерлари алам қилади”, – дейди ўксиниб жарроҳ.

Лола опа хотин-қизларнинг билим олишини қўллаб-қувватлайдиганлардан.

“Оилада она билимли бўлса, жамият ҳам билимли бўлади”, – дейди у.

Бугун олий даражадаги жарроҳ Лола опа Абдуллаева халққа кўрсатган хизматлари ортидан обрў-эътибор топиб, “Қирғизистон соғлиқни сақлаш аълочиси” ва бошқа кўплаб шарафли унвонлар олиб, нафақат моҳир жарроҳ, балки қалби дарё инсон сифатида ҳам иззат-ҳурматга, эътирофларга сазовор бўлди.

Умида Мирзабоева, Оқбура, Ўш.

Расм муаллифники