Чучварани ҳом санабди. Нетаняху Фаластинда тинчлик ўрнатишнинг уч шартини айтди
Жаҳон ҳамжамиятининг кучайиб бораётган норозилигига қарамай, Исроил Ғазодаги қатлиомни давом эттирмоқда.
Исроил бош вазири Бинямин Нетаняху АҚШнинг The Wall Street Journal нашрига берган интервюсида Фаластин ерларида тинчлик ўрнаши учун зарур деб ҳисоблаган учта шартни баён қилди. Булар: Фаластин жамиятидаги радикалликни тугатиш, Ғазо ҳудудини қуролсизлантириш ва ҲАМАС гуруҳини йўқ қилиш.
«Мактаблар болаларга ўлимни эмас, ҳаётни қадрлашни ўргатиши керак, имомлар эса яҳудийларни ўлдириш ҳақида ваъз қилишни тўхтатиши керак. Фаластин фуқаролик жамиятини шундай ўзгартириш керак-ки, улар терроризмни молиялаштиришдан тўхтаб, унга қарши курашни қўллаб-қувватлаши керак», деди Нетаняху.
Бироқ у Исроил босқинчилик йўли билан эгаллаб олган Фаластин ерларини озод қилиш ва БМТ қарорига мувофиқ Фаластинда мусулмон давлатини ҳам қуриш лозимлиги ҳақида бирорта сўз айтмаган. Ҳатто собиқ Исроил зобити ҳам концентрацион лагер деб баҳолаган шароитда яшаётган, бир неча авлод қочқинлар лагерларида дунёга келиб, Исроил давлати зулмидан азият чекиб келаётган Ғазо аҳолиси қандай радикал бўлмасин?
Исроил давлатига қарши нафрат ва уни таг-туги билан йўқ қилиб ташлаш истаги фаластинлик мусулмонларнинг қон-қонига сингиб кетган, шунинг учун улар қуролланишда давом этаверадилар. ҲАМАСни йўқ қилишга келсак, бу ишнинг умуман амалга ошмайдиган пуч хаёл эканини кўплаган ҳарбий ва сиёсий экспертлар айтиб келишмоқда. Чунки маҳаллий аҳоли бу гуруҳни қўллаб-қувватлайди. Бир шаҳид кетган жангчи ўрнига яна бошқаси келаверади.
Бу ҳақда огоҳлантиришларга қарамай, Исроил қўшинлари Ғазодаги тинч аҳоли қирғинини давом этдирмоқдалар. Сўнгги маълумотларга кўра у ерда қурбон бўлганлар сони 20 минг кишидан ортган. Уларнинг асосий қисми аёллар ва болалар. Ярадор бўлганлар сони 50 мингдан ошган. Юз минглаб одамлар очликда яшамоқдалар. Чунки уруш ҳаракатлари ва Исроилнинг қаршилиги туфайли бу ҳудудга инсонийлик ёрдамини олиб кириш жуда чекланган.
Бу ҳақда бонг ураётган БМТ тузилмалари ва бошқа турли халқаро ташкилотларнинг урушни тўхтатиш ҳақидаги талабларини Исроил назарига илмаяпти.
Нетаняху яна Исроилнинг тинч аҳоли орасида қурбонларни камайтириш учун ҳаракат қилаётгани, ҲАМАС “фаластинликларга хавф туғдириш учун ҳамма нарсани қилаётгани” ҳақидаги чўпчагини такрорлади. У юқорида айтилган шартлар бажарилмагунича уруш тўхтатилмаслигини айтган. «Ҳамма мендан фақат бир нарсани сўрамоқда: тўхтаб қолмаслик ва охиригача бориш», деди у юзсизларча. Аслида эса бугунги кунда бутун дунёда, ҳатто Исроилнинг ўзида ҳам сионистларнинг бу босқинчилик сиёсатига қарши чиққан яҳудийлар зудлик билан урушни тўхтатишни талаб қилиб, турли намойишларга чиқмоқдалар.
Исроил бош вазирининг фаластинликларни қирғин қилишда бунчалик ҳиммат кўрсатишининг бошқа сабаблари бор. Бугунги кунда унинг обрўси тобора тушиб бормоқда. Агар у ҲАМАСга қарши бошлаган урушда ўзи ваъда қилганидек ғалаба қозонмаса, нафақат лавозимидан ажралади, балки жиноий жавобгарликка ҳам тортилиши мумкин. Чунки унинг сиёсий рақиблари келаси йил ўтадиган сайловларда ғалаба қозониш учун барча нарсага тайёр. Жумладан улар Нетаняхуни порахўрликда айблаган жиноий ишни қайтадан очилишига эришганлар.
Нетаняху 10 йиллик қамоқ жазосидан қутулиб қолиши учун жилла бўлмаса ҲАМАСни йўқ қилган, деган обрўни олиши лозим. Камига ҲАМАСнинг 7 октябрдаги ҳужуми бўйича ҳам бош вазирга саволлар бор. Хуллас, у ўзининг жонини сақлаб қолиш учун минглаб бегуноҳ одамларнинг қонини тўкмоқда.
Иккинчи Жаҳон урушидан сўнг БМТ Фаластин ерларида араблар ва яҳудийларнинг алоҳида-алоҳида давлатларини тузиш ҳақида қарор чиқарган. Лекин 1947 йилда арабларнинг қаршилигига қарамай, бир тарафлама Исроил давлати тузилди. Ўшандан буён бошқа турли давлатларда сиқувга олинган яҳудийлар шу ерга кўчиб келаверганлар. Исроил давлати эса, атрофидаги ерларни босиб олиш эвазига кенгайиб бориб, ҳозир деярли бутун Фаластинни эгаллаб бўлган.
Исроил давлати тузилиши олдидан бу ерда бўлгани 60 минг атрофида яҳудий яшаган бўлса, ҳозирда уларнинг сони 10 миллиондан ошган.
Асосан мусулмон араблардан иборат маҳаллий аҳоли эса ўз уйларини ташлаб, бошқа давлатларга кўчиб кетишга ёки қочқинлар лагерларида кун кўришга мажбур бўлмоқдалар. Қочқинлар лагерларида яшаётганлар сони 5 миллион киши атрофида экани айтилади.
Бугун жаҳон ҳамжамияти яна Фаластинда мусулмон давлатини барпо қилиш ташаббусини қўлламоқда, лекин бунга Исроил тиш-тирноғи билан қарши чиқмоқда.
Оқбура, Бишкек.
Расм интернетдан олинди
