Украина урушида иштирок этган қирғизистонликлар қамоқ жазосига тортилмоқда
Улардан бири қамоқдан чиқиб, яна Россияга кетган ва ҳарбий шартнома тузиб, Украинага йўл олган.
Россия-Украина уруши бошлангандан бери бу жангу-жадалларда қирғизистонлик фуқаролар ҳам иштирок этаётгани ҳақида хабарлар келиб турибди. Қирғизистон қонунларига кўра, чет элларда ҳарбий тузилмаларда, бевосита жанг ҳаракатларида иштирок этган фуқаролар мол-мулки мусодара қилинган ҳолда 10 йилдан 15 йилгача озодликдан маҳрум қилинишлари мумкин.
Бу ҳақда тез-тез расмий огоҳлантиришлар бериб турилганига қарамай, урушда қатнашиш орқали қамоқ жазосидан қутулиш ва мўмайгина пул ишлаб олишни истаган ёшлар топилиб турибди. Украина урушида иштирок этгани учун жангчиларга ойига 204 мингдан 242 минг рублгача маош тўланади.
Яқинда ана шундай жангчилардан бири, Украинадаги урушга Россия тарафидан урушга ёллангани учун беш йилга қамалди. Бу ҳақда суд ҳукми 10-майда, Ўш вилояти Аравон туман суди томонидан чиқарилган, лекин бу ҳолат энди, Ўш вилоят суди матбуот котиби “Озодлик”ка маълум қилгач, ошкор бўлди.
Исми аталмаган фуқаро ёлланганликда айбдор деб топилиб, 5 йилга озодликдан маҳрум қилинган. Бу қадар енгил жазо берилишига сабаб, унинг амнистияга тушгани ҳамда тергов изоляторида ўтказган ҳар бир суткаси икки кун қамоқ жазоси сифатида ҳисобланиши сабаб бўлган. Бу Қирғизистондаги ана шундай биринчи ҳолат эмас.
Украина урушида иштирок этиб, қамалган илк фуқаро ўттиз ёшли Асқар Қубаничбек уулу бўлиб, у 2023-йил январ ойида қўлга олинган. Суд ҳукми билан 10 йилга озодликдан маҳрум қилинган. Шундан сўнг Россия расмийлари бу ҳукмга норозилик билдириб, баёнотлар беришган. Маҳбуснинг ўзи эса қамоқда туриб, Россиянинг “RT” телеканалига интервью бериб, рус расмийларидан ёрдам сўраган.
Кўп ўтмай, Олий суд унга чиқарилган ҳукмни бекор қилган ва пробацион назорат шарти билан озод қилган. Асқар имкониятдан фойдаланиб, Россияга қочиб кетган. Яқинда у Россия Мудофаа вазирлиги билан янги шартнома тузиб, Украинада урушга отлангани ҳақида хабар тарқалди. Унинг ўзи истаганидек Россия фуқаролигини олган ёки олмагани ноъмалум. Россия қонунларига кўра, Украинага қарши урушда кўнгилли равишда қатнашиш истагини билдирганларга енгиллаштирилган тартибда рус фуқаролиги берилади.
Турли маълумотлар кўра, Россиянинг Украинага қарши урушида кўплаб қирғизистонликлар, асосан Россия қамоқларидаги жазо ўтаётган маҳбуслар иштирок этмоқда. Улардан бирининг айтишича, урушга бориш – тез орада қамоқдан озодликка чиқишнинг бирдан бир йўли бўлиб қолган. Бундай имкониятдан нафақат Россия, балки бошқа давлатлар фуқаролари ҳам фойдаланишмоқда.
Қирғизистонлик ёлланма жангчилардан яна бири, Бекназар Бўругул уулу машҳур “Вагнер” ҳарбий компанияси таркибида Украинадаги урушда қатнашишда айбланиб, 2023-йилнинг октябрида Норин шаҳар суди ҳукми билан беш йилга қамалган эди. Лекин кейинроқ у афв этилиб, озодликка чиққан.
Суд ҳукмида айтилишича, айбланувчи президент Садир Жапаровнинг 2024-йил 31-январдаги фармонига мувофиқ афв этилган. Маълум бўлишича, Бекназар 2020-йилда Россияга ишлагани кетган. Орадан бир йил ўтиб, гиёҳванд моддалар билан ушланган ва Россия суди ҳукми билан 10 йиллик қамоқ жазосига ҳукм қилинган.
Украинадаги уруш бошлангач, 2022-йил охирида Бекназар қамоқхонада “Вагнер” сафига қабул қилинган ва Украинадаги жангларда иштирок этган. Маълум муддат урушда иштирок этиб, озод қилинган ва юртига қайтиб келган. Унинг келажакка режалари қандайлиги ҳозирча ноъмалум.
Оқбура, Бишкек.
Расм интернетдан олинди
