Фуқаролик фаолларини чекловчи қонун лойиҳасига фақат 5 киши қарши овоз берди
Неча йиллардан буён қизғин мунозараларга сабаб бўлиб келаётган қонун кутилмаганда қабул қилинди.
Қирғизистон парламенти 14 март куни учинчи ўқишда “хорижий вакиллар тўғрисида”ги қонун лойиҳасини қабул қилди. “Озодлик”нинг қирғиз хизмати тарқатган хабарга кўра, 66 депутат қонун лойиҳаси ёқлаб овоз берган, бўлгани 5 нафари қарши овоз берган.
Бир неча йилдан бери Қирғизистон расмийлари ва маҳаллий фаоллар ҳамда турли даражадаги халқаро ташкилотлар ўртасида ўткир мунозараларга сабаб бўлиб келаётган қонун лойиҳаси асли парламентнинг бу кунги кун тартибида бўлган эмас. Кутилмаганда бу ҳужжат парламент раиси ўринбосари Нурбек Сидиғалиев таклифи билан кун тартибига киритилиб, депутатларнинг аксарияти уни қўллаган.
Ҳужжат парламентнинг тегишли қўмитаси томонидан маъқуллангандан сўнг мамлакатда ва ундан ташқарида турли ташкилотлар ва сиёсатчилар қаттиқ ташвиш билдиришган эди. Чунки бу қонун фуқаролик фаоллари ва умуман мамлакатнинг сиёсий-ижтимоий ҳаётида иштирок этиш истагида бўлган фуқароларнинг ҳаракатларини бирмунча чеклайди.
Қонун лойиҳаси тегишли қўмита аъзолари киритган тузатишларни ҳисобга олган ҳолда қабул қилингани хабар қилинди. Лекин уларнинг қандай тузатишлар экани ҳозирча маълум эмас. Маълум бўлгани – 20 феврал куни қўмита аъзолари қонун лойиҳасидан фаолларнинг жиноий жавобгарликка тортилиши мумкинлиги ҳақидаги меъёрни олиб ташлашган.
Қонун ташаббускорларидан бири, депутат Надира Нарматова мамлакатдаги ноҳукумат-нотижорат ташкилотлари ҳар йили ўз лойиҳалари учун хориждан грант маблағлари олаётганлари, бироқ бу пулларни нималарга сарфлаётгани ҳақида ҳисобот бермаётганликлари ҳақида айтиб келади. Унинг фикрича Қирғизистон учун бундай қонун ўта зарур. Аслида эса бу қонун Россияга тақлид қилиниб, фуқароларнинг фаоллигини, уларнинг расмийларни танқид қилиш имкониятларини камайтириш мақсадида илгари сурилганини маҳаллий фаоллар ва халқаро ташкилотлар айтиб келади. Қонун лойиҳаси матнининг “90 фоиздан ортиғи” Россиянинг “хорижий агентлар” тўғрисидаги қонунидан кўчирилгани айтилиб келади.
Қонунга қарши чиққанлар, жумладан Европа Иттифоқи ташкилоти лойиҳанинг фақат нотижорат ташкилотлари учунгина хатарли эмаслигини, агар қонун қабул қилинса, бу Қирғизистондаги кўплаб нотижорат ташкилотларининг ёпилиши ва халқаро донорларнинг кетишига сабаб бўлишини қайд этишган.
Қонун лойиҳаси қабул қилиниши юзасидан ўз хавотирини АҚШ давлат котиби Энтони Блинкен ҳам Қирғизистон президенти Садир Жапаровга ёзган хатида билдирган эди. Жапаров ўз навбатида АҚШ амалдорига жавоб мактуби йўллаб, ундан Қирғизистоннинг ички ишларига аралашмасликни сўраган.
Оқбура, Бишкек.
Расм интернетдан олинди
