Тўрт томонинг қибла: Қирғизистоннинг собиқ президенти қамоқдан чиқди

Суд кутилмаганда Алмазбек Атамбаевга даволаниш учун чет элга чиқиб кетишга рухсат берди.

Бишкекнинг Биринчи Май (Первомайский) тумани суди Қирғизистоннинг тўрт йилдан бери қамоқда ўтирган собиқ президенти Алмазбек Атамбаевга даволаниш учун Қирғизистондан чиқиб кетишга рухсат берди.

Шу куннинг ўзидаёқ, маҳбусни қамоқдан бўшатиб юборишди. Колониядан чиқаверишда уни яқинлари ва тарафдорлари зўр қувонч билан кутиб олишди.

Маълум қилинишича, бугун, 14 февраль куни Олий суднинг судьялар ҳайъати ўзининг ёпиқ йиғилишда Алмазбек Атамбаевга нисбатан ишни қайта кўриб чиқиш учун терговга юборишга қарор қилган. Шу билан бирга суд адвокатлар Замир Жўўшев ва Сергей Слесаревларнинг собиқ президентга нисбатан очилган жиноий ишини янги очилган ҳолатлар бўйича қайта кўриб чиқиш ҳақидаги илтимосномасини қаноатлантирилган.

Эслатиб ўтамиз, 2022 йил 15 мартда Алмазбек Атамбаевга қарши жиноят оламидаги обрўли ҳисобланган шахс Азиз Батуқаевни ноқонуний йўл билан озод қилиш бўйича иш Олий судда кўриб чиқилиб, аввалги суд инстанциялари томонидан қабул қилинган 11 йиллик қамоқ жазосини ўз кучида қолдирилган. Бу иш бўйича айблов эълон қилинган турли даражадаги 10 дан ортиқ амалдор шахс орасида Алмазбек Атамбаев қамоқ жазосига ҳукм қилинган ягона шахс бўлди.

Азиз Батуқаев 2006 йилда қотиллик, қурол-яроғни ноқонуний муомалага киритиш ва тайёрлаш, шунингдек, оммавий тартибсизликлар уюштиришда иштирок этганликда айбланиб, мол-мулкини мусодара қилиш билан 16 йилу 8 ойга озодликдан маҳрум қилинган.

Чечан миллатига мансуб Батуқаев 2013 йили оғир ҳасталиги рўкач қилиниб, муддатидан олдин озодликка чиқарилган ва ўша куниёқ махсус самолётда Чеченистонга олиб кетилган. Бир ҳафтага етмай ўлиши айтилган собиқ махсус ҳамон тирик ва гоҳ Чеченистонда, гоҳо Европа мамлакатларида пайдо бўлиб қолади.

Қирғизистон Бош прокуратураси уни Қирғизистонга қайтариш талаби билан Чеченистонга расман мурожаат қилган, бироқ у ердан Батуқаевнинг гўёки бошқа айблов билан қамоқда ўтиргани ҳақида жавоб келган.

Бу иш анчагача шов-шувга сабаб бўлгач, охири қўзғалган жиноий иш чўзилиб юриб, 2019 йилнинг январида Ички ишлар вазирлиги бу иш юзасидан терговни давом эттирди ва ўша йили кузда иш судга топширилган. Мазкур иш бўйича жами 19 нафар амалдор шахсга нисбатан жиноий иш қўзғатилган. Улардан 14 нафари тергов билан ҳамкорлик қилиш ҳақида битим тузган ва сўнгида 10 нафари жаримага тортилиш билан қутилган.

Ўзи президентлик лавозимига ўтқазган дўсти Сўўрўнбой Жээнбеков билан алоқаси мутлақо бузилгач, 2019 йилда Жўгўрқу Кенеш (парламент) Алмазбек Атамбаевни собиқ президентлик мақомидан маҳрум қилган. Шундан сўнг уни суд жавобгарлигига тортиш имконияти туғилган. Лекин собиқ президент терговни инкор қилавергач, 2019 йилнинг августида унинг Бишкек яқинидаги Қўйтош қишлоғидаги уйидан куч ишлатиш йўли билан олиб келишган ва қамалган.

Собиқ президентни мажбуран сўроққа олиб келиш бўйича махсус операция чоғида ҳуқуқ-тартибот органлари ва Атамбаевнинг тарафдорлари ўртасида тўқнашув бўлиб, оқибатда махсус кучларнинг бир зобити ҳалок бўлган, 200 дан ортиқ киши турли даражадаги жароҳатлар олган.

Ўзининг давлат раҳбари ва оддий дипломатияга хос бўлмаган “ўткир” тили билан ном қозонган Алмазбек Атамбаев 2011-2017 йилларда Қирғизистон Республикаси президенти бўлган. Бу орада у нафақат ўзининг собиқ дўсти, сафдошлари ва мамлакат ичидаги рақиблари, балки Россия, Туркия, Ўзбекистон ва Қозоғистон каби давлатларнинг раҳбарлари билан ҳам муносабатларини жиддий бузиб олган.

Қамоқхонада ўтириб ҳам, суд ишларида иштирок этар экан, унинг тили тийилмади. Ўзининг сиёсий рақиблари ва судни ҳақорат қилгани учун суд залидан ҳайдаб чиқилган. Қамоқда ўтирган чоғида адвокатлари унинг соғлиги жиддий ёмонлашгани ҳақида айтиб, суддан даволаниш учун рухсат беришини талаб қилиб келишган.

Қирғизистоннинг ҳозирги президенти Садир Жапаров айнан Атамбаев томонидан қувғинга олиниб, бир неча йил қамоқхонада ўтириб чиққан. Жапаров ҳокимиятга келгач, нафақат Атамбаев, балки бошқа сиёсий рақибларини ҳам қувғин қилмаслигини айтган. Шунга қарамай, Алмазбек Атамбаевга нисбатан ҳуқуқий адолатсизлик қилинаётгани яққол кўриниб, бу ҳақда собиқ президент тарафдорлари ҳамиша айтиб келишган. Афтидан энди Алмазбек Атамбаев бугунги ҳокимиятга ҳеч қандай хавф туғдирмайди ва шу сабабдан уни қамоқдан чиқаришга қарор қилинган. Эҳтимол, ҳокимият у билан чет элга чиқиб, қайтиб келмаслиги, ёки бошқа сиёсат билан шуғулланмаслиги ҳақида битим ҳам бўлгандир?

Нима бўлганда ҳам энди Атамбаев кўпдан бери соғлиғи ночорлаган аёлини олиб даволанишга бориши мумкин. Ватанига қайтиб келадими, йўқми ва ўзини бундан буён қандай тутади, шунга қараб унга қарши очилган жиноий ишнинг тақдири ҳам у ёки бу томонга ҳал бўлиши эҳтимол.

Оқбура, Бишкек.

Расм ва видео интернетдан олинди