Украинадаги Қирғизистон фуқароларининг ярми ҳавфсиз жойларга кўчирилди
Жанггоҳларда ҳалок бўлган қирғизистонлик аскарларнинг сони эса ўнга яқинлаб қолди.
Бугун, 27 июль куни Қирғизистон ташқи ишлар вазири Жеенбек Қулубоевнинг матбуот анжуманида берган маълумотига кўра, Россиянинг Украинага бостириб киргандан буён Қирғизистоннинг Киевдаги элчихонаси республиканинг 744 нафар фуқаросига хавфли ҳудудларни тарк этишга ёрдам берган.
Улардан 566 нафари Қирғизистонга қайтиб келган бўлса, қолганлари Украинанинг бошқа вилоятларига ёки Европа давлатларига олиб чиқиб кетилган. Ҳарбий ҳаракатлар бошлангач, улар қўшни давлатлар – Венгрия, Полша, Молдова, Руминия, Болгария ва Туркия орқали Қирғизистонга эвакуация қилинган.
Бунгача Украинадаги консуллик идораларида 680 нафар қирғизистонликнинг рўйхатга олингани, лекин у ерда жами 1350 нафарга яқин Қирғизистон фуқароси борлигини ҳақида расмий маълум қилинган эди.
Афсуски, бу биродаркушлик уруши жанггоҳларида ҳалок бўлганлар орасида Қирғизистондан чиққан фуқаролар ҳам бор. Улар асосан Россия армияси сафида хизмат қилаётган жангчилар бўлиб, ҳарбий хизматга Россия фуқаролигини олиш учун ёлланишган. Бугунги кунгача тўққиз нафар қирғизистонликнинг ҳалок бўлгани расмий эълон қилиниб, уларнинг жасади ватанларига олиб келиб дафн қилинган.
Қурбон бўлганларнинг тўққизинчиси сифатида 22 июль куни Норин вилоятида туғилган Ислам Абдрахмановнинг бор экани айтилди. Қирғизистоннинг Москвадаши элчихонаси берган маълумотга кўра, унинг жасади ўлимидан кейин бир ой ўтиб ватанига олиб келинди. У ҳам Россия фуқаролигини олган ва армияда шартнома асосида хизмат қилаётган эди.
Бунгача жанггоҳларда Эгемберди Дорбоев, Рустам Зарифуллин, Исломжон Комилов, Сирғакбек Озубеков, Аманбек Қурбанбаев, Руслан Полотов, Адилет Алиев ва Мирлан Тохтахуновларнинг ҳалок бўлгани ҳақида хабар берилган.
Ҳалок бўлганларнинг сони бундан кўп бўлиши мумкин, чунки жанггоҳларда қолиб кетган аскарларнинг катта қисми ҳамон Украина томонда, моргларда сақланаётгани маълум.
Эслатиб ўтамиз, Россия ва Украина ўртасидаги, Россия томон “махсус ҳарбий операция” деб атаётган уруш жорий йилнинг 24 февралида бошланган. Ўша куни эрта тонгда Россия қўшинлари уруш эълон қилмасдан туриб Украина ҳудудини бузиб кирган ва турли қуроллардан ўққа тутишни бошлаган эди.
Ҳалок бўлганлардан бири, Аманбек Қурбанбаев расман ҳарбий бўлмаган ҳолда урушга ўз хоҳиши билан кетгани маълум бўлган. 40 ёшли истеъфодаги майор бунгача Бишкекда оиласи билан яшаб келаётган эди. 2022 йилнинг мартида урушга кетиб, май ойида оғир яраланган. Бир неча оғир операциядан кейин 8 июнда ҳалок бўлган.
Қирғизистонда Аманбек ИИВнинг махус бўлинмасида хизмат қилган, 1999-2000 йилги Боткен воқеаларида иштирок этиб, кейинроқ “Эрдик” (Жасорат) медали билан мукофотланган эди.
Қирғизистон қонунларига кўра, унинг фуқаролари бошқа давлатлар ҳудудидаги жанговар ҳаракатларда иштирок этиши тақиқланган. Бунинг учун 7-8 йил қамоқ жазоси қаралган.
Қирғизистон ҳукумати бу ҳақда бир неча бор огоҳлантирганига қарамай, ҳозирда Украина ҳудудида уруш ҳаракатларида иштирок этаётган қирғизистонликлар сони оз эмаслиги айтилиб келинади.
Ҳалок бўлган қирғизистонликларнинг жасадини юртига жўнатиш билан Қирғизистоннинг Россиядаги элчихонаси шуғулланмоқда.
Тахминларга кўра 1-2 ҳафтада Украинанинг тўла енгилиши билан ниҳоясига етиши лозим бўлган уруш 5 ойга чўзилди. Чет эл разведка ва бошқа махсус хизматларининг мутахассислари урушнинг йилнинг охирига қадар давом этишини тахмин қилишмоқда. АҚШ ва Европа Иттифоқига кирган давлатлар бошчилигидаги ўнлаб мамлакатлар Россияга қарши турли санкциялар киритиб, Украинани замонавий ҳарбий техника ва моддий-иқтисодий томондан қўллаб қувватламоқдалар. Шу мақсадда АҚШ ва Европанинг етакчи давлатлари миллиардлаб доллар маблағ ажратмоқдалар.
Бу урушда Россиянинг ҳаракатларини қўллаётган давлатлар сони бармоқ билан санарли. Марказий Осиё давлатларидан Қозоғистон ва Ўзбекистон бу урушни қўлламасликларини очиқ баён қилишса, иқтисодиёти заифроқ ва Россияга иқтисодий-сиёсий томондан кўпроқ тобе бўлган Қирғизистон, Тожикистон ва Туркманистон бунга журъат қилишгани йўқ.
Жумладан, Қозоғистон президенти Қасим-Жомарт Тоқаев унинг давлати Украина ҳудудида пайдо бўлган Луганск ва Донецк каби “сохта давлатларни” тан олмаслигини Россияда ўтган катта анжуманда, Россия президенти Владимир Путиннинг юзига айтди. Минтақа давлатларининг ҳар бири Россия ва Украианин икки давлат ўртасидаги муаммоларни дипломатик йўл билан ҳал қилишга чақиришмоқда. Ҳозирча Россия бу даъватларга ижобий жавоб бергани йўқ.
Урушда икки давлат оғир талафотлар кўрмоқда. Лекин ҳар икки томон бу ҳақда аниқ маълумот бермаяпти. Сўнгги ва турли маълумотларга кўра, Россия томон Украинанинг 30 минг аскари ҳалок бўлганини айтса, Украина 35 мингдан кўпроқ Россия ҳарбийларининг йўқ қилинганини айтиб келмоқда. Ғарб давлатлари разведка хизматлари чинакам йўқотишлар ҳар икки томондан 10-15 минг киши атрофида эканини эътироф этишмоқда.
Оқбура, Бишкек.
Расм интернетдан олинди
