Ортга қайтиш: Қирғизистонда машиналар яна мажбурий кўрикдан ўтадиган бўладими?
Шахсий автомобилларни мажбурий техник кўрикдан ўтказиш коррупцияга йўл сифатида бекор қилинган эди.
Техник кўрикни қайта тиклаш таклифини Иқтисодиёт ва тижорат вазирлиги жамоатчилик муҳокамасига қўйган. Таклифда айтилишича, ушбу тадбир мамлакатда экологик вазиятни яхшилаш ва автомобилларнинг техник ҳолатини назорат қилиб туриш мақсадида жорий этилмоқда.
Агар қонун лойиҳаси қабул қилинса, техник кўрик уч йил ичида қайта жорий этилади. Бу назорат тури мамлакатда 2012 йили, Ўмирбек Бабанов бош вазир бўлиб турганда бекор қилинган эди. Бунга сабаб – шахсий машина эгаларининг аксарияти амалда ўз уловларини техник кўрикдан ўтказмасдан, назоратчиларга пул бериб қўйиш орқали кўрикдан ўтгани ҳақида белгини олиб юришган.
Бу биринчидан, кўрикнинг хўжакўрсинга ўтказилиши ва техниканинг носозлиги амалда назорат қилинмаслиги бўлса, иккинчидан, автомобил назорати хизмати ходимларининг чегарасиз товламачиликларига йўл очиб келаётган эди. Қолаверса, йўллардаги аварияларнинг аксарияти йўл ҳаракати қоидаларининг бузилиши оқибатида юз бериши маълум. Ҳар ҳолда эълон қилинган юзлаб аварияларнинг ҳеч бирида ҳалокат сабаби сифатида машиналарнинг техник носозлиги кўрсатилмаган.
Шу сабабларга кўра ўша пайтда ҳукуматнинг бу ташаббуси катта олқишлар билан қабул қилинган эди. Ҳозирги вақтда фақат йўловчи ва юк ташувчи транспорт воситалари, махсус ва ихтисослаштирилган транспорт воситалари мулк турига қарамасдан мажбурий тартибда техник кўрикдан ўтказилади.
Расмий маълумотларга кўра, Қирғизистонда жами 1 миллион 600 минг транспорт воситаси рўйхатдан ўтказилган. Улардан 1 миллион 400 мингга яқини (86,6 фоизи) 15 йилдан ортиқ фойдаланилган. Шу сабабдан уларнинг 90 фоизи ҳавонинг ифлосланишига олиб келадиган зарарли моддаларни чиқариши айтилади. Демак, бу ерда кўпроқ экологик назорат ҳақида гап қилган тўғрироқ бўлади. Шунда ҳам коррупция ва товламачиликнинг олди олиниши қай йўсинда амалга ошиши қонунда асосий масала бўлиши керак.
Вазирлик таклифига кўра, мамлакат ичида беш йилдан кўпроқ фойдаланилаётган автомобиллар мажбурий тартибда техник кўрикдан ўтказилиши керак бўлади. Ички ишлар вазирлиги рўйхатдан ўтган автомобилларнинг 20 фоизи турли техник сабабларга кўра фойдаланилмаётгани ҳақида маълумот берган. Шунда йилига қарийб 1 миллион 260 минг автомобил мажбурий техник кўрикдан ўтиши лозим бўлади. Кўрикдан ўтиш учун олинадиган ҳақни ҳисобласа, анчагина пул бўлади. Лекин бу тўловлар давлат бюджетига тушиши аниқми, тушгандан кейин қандай мақсадлар учун ишлатилади – бу бошқа масала.
Оқбура, Бишкек.
Расм интернетдан олинди
